Muzeu - Përsëri për rrugë
Përsëri për rrugë
Në periudhën e dytë të pasluftës, italianët kanë filluar përsëri të nisen, me ndihmën e marrëveshjeve ndërshtetërore – krahë dhe inteligjencë në këmbim të lëndëve të para – në drejtim të vendeve të Evropës dhe në drejtim të Argjentinës dhe Australisë. Ata vazhdojnë të paguajnë një taksë të rëndë rruge: në Marcinelle, Belgjikë, në gushtin e vitit 1956, për shembull, një tragjedi në minierë shkaktoi 237 viktima, nga të cilat 139 italianë.
Fluksi ndalohet në vitet Shtatëdhjetë. Ministria e Jashtme ka llogaritur se në vitin 1994 numri i oriundëve italian në botë i kishte tejkaluar 58 milionët: një tjetër Itali jashtë Italisë. Vështirësitë ekonomike të cilat po kapërcen aktualisht vendi ynë i kanë dhënë një shtysë të re vendimit për t’u larguar: janë kryesisht të rinjtë, shpesh me një titull studimi, që kërkojnë jashtë vendit mundësi më të mira për punë dhe për një jetë më të mirë, duke ndjekur edhe njëherë me mënyra e me shpirt tjetër, gjurmët e baballarëve dhe të gjyshërve.
Sot: “të tjerët”
Studiuesit e emigracionit e vlerësojnë në 26 milionë, numrin e italianëve të cilët nga viti 1871 deri në vitin 1971 e kanë lënë Italianë. Në fakt, po atë vit, fluksi i migracionit e ndryshoi drejtimin, duke filluar një kapitull të ri në historinë italiane: nga një vend emigracioni në një vend imigracioni. Ky eksod ka krijuar shqetësime për të ardhmen, të zmadhuara nga kriza ekonomike dhe i ka dhënë jetë qëndrimeve të refuzimit dhe të intolerancës. Është një frikë që nuk mund të pranohet, por që mund të kuptohet.
Prandaj është e rëndësishme të kthehemi prapa dhe të kërkojmë analogji në histori për atë çfarë po ndodh.
Po paraqiten përsëri situatat e të djeshmes: maunat në Mesdhe sot, ishin dje kuvertat e klasës së tretë të anijeve të mbushura me njerëz; skafistët, rekrutuesit e mbrapshtë që rekrutonin njëqind vjet më parë emigrantët, në anije të pasigurta për kalime që shpesh përfundonin me mbytjen e anijes; sekserët e punëtorëve të krahut, asgjë tjetër nuk janë veçse agjentët e organizatave kriminale që “shisnin” emigrantë për sipërmarrës të paskrupullt.
Krahasimet janë të pafundme, rezultatet, shpesh tragjike, identike.
Duhet të vlerësojmë, duke kujtuar punën dhe angazhimin e emigrantëve tanë, kontributin pozitiv që i është dhënë kombit strehues. Në një Itali, me një koeficient të lartë të plakjes, kontributi i imigrantëve bëhet një mbështetje për zhvillimin demografik dhe ekonomik. Tashmë sot ata kontribuojnë në PBB-në e vendit në mënyrë të konsiderueshme. Ato plotësojnë mungesën e krahëve të punës, në asistencën ndaj familjeve dhe njerëzve, në bujqësi, ndërtime dhe shërbime. Edhe në sektorin e pensioneve, ata ofrojnë ndihmë të rëndësishme për bilancin e INPS-it me anë të kontributeve të sigurimeve shoqërore. Gjithnjë e më të pranishëm në aktivitetet autonome, ata dallohen edhe nga vitaliteti dhe gjurmët që lënë në sistemin italian të prodhimit dhe të punësimit.
Nën dritën e historisë së djeshme mund të përpiqemi të lexojmë migrimet e sotme me një sy tjetër.
Oggi: noi
L’Italia è ancora paese di emigrazione, come emerge dal Rapporto “Italiani nel mondo 2022” della Fondazione Migrantes, presentato martedì 8 novembre 2022 a Roma.
Negli ultimi anni, caratterizzati dalle limitazioni agli spostamenti a causa del Covid, la comunità dei cittadini italiani ufficialmente iscritti all’AIRE, l’Anagrafe degli italiani residenti all’estero, ha superato la popolazione di stranieri regolarmente residenti sul territorio nazionale.
Tra chi risiede all’estero, la componente giovanile è considerevole.
L'attuale comunità italiana all’estero è costituita da oltre 841mila minori (il 14,5% dei connazionali complessivamente iscritti all'AIRE) moltissimi di questi nati all'estero, ma tanti altri partiti al seguito delle proprie famiglie in questi ultimi anni.
Ai minori occorre aggiungere gli oltre 1,2 milioni di giovani tra i 18 e i 34 anni (il 21,8% della popolazione complessiva AIRE, che arriva a incidere per il 42% circa sul totale delle partenze annuali per solo espatrio).
Ci sono poi i “giovani adulti” (il 23,2% ha tra i 35 ei 49 anni). Il 19,4% ha tra i 50 e i 64 anni; il 21% ha più di 65anni, ma di questi l'11,4% ha più di 75 anni.
«A partire - ha ricordato il presidente della Repubblica Sergio Mattarella, in un messaggio mandato in occasione della presentazione del rapporto - sono principalmente i giovani - e tra essi giovani con alto livello di formazione - per motivi di studio e di lavoro. Spesso non fanno ritorno, con conseguenze rilevanti sulla composizione sociale e culturale della nostra popolazione». «Il saldo tra chi entra e chi esce rimane negativo - ha aggiunto il capo dello Stato -, con conseguenze evidenti sul calo demografico e con ricadute sulla nostra vita sociale».
